Dibek Kahvesi Nedir? Nasıl Yapılır? Faydaları Nelerdir?
Her ne kadar kahveyi icat eden toplum 3. Yüzyılda Etiyopya olsa da, kahveyi yücelterek tüm dünyaya yayılmasını sağlayan Türkler olmuştur. Türk kahvesi yüzyıllardır dünya çapında nam salmış olsa da, bugünlerde ise yeni bir rakibi vardır. Günümüzde dibek kahvesi olarak bilinen fakat Osmanlıda “Kervansaray Kahvesi” olarak bilinen kahve, içerisindeki malzemelerle bir defa içeni kendisine hayran bırakmaktadır.
Dibek kelimesi bir yer ismi geliyor olsa da, kelime anlamı olarak “tahıl ve benzeri şeyleri ezmede kullanılan büyük havan” anlamına gelmektedir. Dibek kahvesi, Türk kahvesi ve diğer bazı bitkilerin havanda dövülerek, toz haline getirilip harmanlanmış hali olmaktadır.
Dibek Kahvesi Tarihi
Dibek kahvesi tarihsel olarak Osmanlının 1800’lerine kadar dayanmaktadır ve oradan günümüze kadar ulaşan kültürel bir mirasımızdır. Pişirme tekniği ve görüntü bağlamında Türk kahvesine çok benzese de, asıl farklılık dibek kahvesinin hazırlanışında yani toz haline getirilirkenki dövülme işlemindedir. Dövme yani toz haline getirme işlemi “Dibek” adı verilen büyük havanlarda yapılmaktadır.
Dibek Kahvesi’nin Türk Kahvesinden Farkı
Türk kültüründe kahvenin yeri yadsınamaz derecede büyük ve önemlidir. Bundan dolayı geçmişten günümüze bu coğrafyada farklı farklı kahveler üretilmiş ve tüketilmiştir. Bu kahveler içerinde en çok tüketileni ve en çok bilineni tabi ki Türk kahvesi ancak içerisindeki aroması, lezzeti, insan vücuduna kattığı faydalarıyla dibek kahvesi içenleri kendisine -deyim yerindeyse- âşık edecek niteliktedir.
Peki dibek kahvesinin Türk kahvesinden farkı nedir? İşte bu noktada şunları söyleyebiliriz; Dibek kahvesi Türk kahvesine nazaran rengi daha açıktır. Kahve tanecikleri Türk kahvesi kadar ince olmamakla beraber daha hacimli, kıvamlı ve taneleri iridir. Tat olarak ise, Türk kahvesi kadar yoğun tatta değildir, nispeten daha sütlü tat andırır.
Dibek Kahvesi Nasıl Yapılır?
Dibek kahvesini pişirmek bir anlamda Türk kahvesi pişirmekle oldukça benzerdir.
- Kaç kişilik yapılmak istenirse o kadar kişilik fincan su cezveye boşaltılır.
- Ardından kişi başına bir tatlı kaşığı dibek kahvesi eklenir.
- İsteğe bağlı olarak şeker ilave edilmekle beraber, dibek kahvesinin müptelaları genel olarak şeker konulmasını tavsiye etmezler.
- Hazırlanılan kahve ocağa yerleştirilmeden önce iyice karıştırılır.
- Kısık ateşte hiç kaşık ile müdahale etmeden, karıştırmadan köpürünceye kadar beklenilir.
- Kahve köpürünce, köpükleri fincanlara pay edilir ve yeniden ateşe konulur.
- Ardından Dibek kahvesi cezveden biraz yükselince, fincanlara pay edilir.
Faydaları Nelerdir?
Dibek kahvesinin insan vücuduna birçok farklı alanda faydası bulunmaktadır. Örneğin, her gün içildiğinde kolesterolü dengeler, midedeki hazmı kolaylaştırır, sindirimi rahatlatır aynı zamanda düzenli tüketildiği ve tortusu ile birkaç saniye yüzün ovulması ile cilde de iyi gelir. Tüm bunların dışında; ağız kokusunu giderir, hafızayı güçlendirir, ağrıları azaltır ya da keser, tokluk hissi verir ve diyet yapanlara yardımcı olur, şekersiz tüketmek şartı ile şeker hastalığının oluşumunu önleyicidir, safra taşlarına karşı da etkileri bilinmektedir.
Dibek Kahvesinin İçeriğinde Neler Vardır?
Dibek kahvesi muhtevası itibariyle çok faydalı özellikler taşımaktadır. Bu muhtevayı oluşturan parçalar ise şunlardır:
- Keçiboynuzu: Keçiboynuzu fosfor ve kalsiyum bakımından zengin özelliklere sahip olup, en kıymetli özelliği vücuda giren radyasyonların defi üzerinedir. Nefes darlığına iyi gelen keçiboynuzu, bazı kimseler tarafından akciğer rahatsızlıklarının tedavisinde de kullanılmaktadır.
- Menengiç: Öksürüğü keser, nefes açıcıdır aynı zamanda antiseptik özelliği vardır. Bunların yanı sıra solunum yollarına iyi gelir ve göğsü yumuşatır. Yaraların tedavi süresini hızlandırdığına dair çalışmalar da bulunmaktadır.
- Kakao: Kakao çekirdekleri antioksidan özellikleri taşımakla beraber kardiyovasküler hastalıklara karşı da etkili olmaktadır.
- Zahter: Bağışıklık destekleyici özellikleri bulunan zahter, lifli yapısı ile bağırsaklara da iyi gelmektedir. İdrar söktürür ve hazmı da kolaylaştırmaktadır.
- Salep: Kabızlık giderici etkisi bulunan salep, hazımsızlığı giderir ve vücut sıcaklığını arttırır. Kadınların âdet dönemini de düzenleyici etkisi bulunduğu söylenmektedir.
- Kahve kreması: Yoğun olan kahve tadını yumuşatır.
