Kahve Nedir?
Modern insan, güne kahve ile başlamayı tercih ediyor. Global açıdan bakıldığında, dünya genelinde birbirinden farklı pek çok kahve türünü tüketen milyarlarca insan bulunuyor. Geçmişten günümüze kahve bitkisi ve çekirdeklerinin keşfi ile hayatımızın bir parçası olan kahve, bu anlamda güne merhaba demenin bir başka yolu. Uyandırıcı etkisi, yarattığı bağımlılık ve elbette eşsiz lezzeti ile her birimize ilham veren kahve, bazı insanlar için ekstra bir motivasyon kaynağı oluyor. Peki, tarihi ve özellikleri ile kahve nedir?
Kahve Bitkisi Özellikleri – Kahve Nedir?
Kahveyi kahve yapan, elbette yetiştiği ve tadı ile damaklarımızı büyülemeden önce büyüyüp filizlendiği kahve bitkisi. Bu bitkinin anavatanı Etiyopya. Öyle ki, Etiyopya’da Kaffa adı verilen bir bölge dahi mevcut. 1800’lü yılların sonu, 1900’lü yılların başında yaygın olarak ticareti yapılan, bugün ise dünyanın kafein ihtiyacını karşılayan bu özel bitki, boyut olarak 2 ilâ 3 metre ortalamaya sahip. Ancak, bazı kahve ağaçlarının 6 metreye kadar uzayabildiği biliniyor. Kahve bitkisi özellikleri gereği önce yeşeren, ardından sararan ve sonrasında turunculaşıp kızarmakta olan meyveler veriyor. Kahve ağacı meyvesi olgunlaştıktan sonra toplanabiliyor ve içlerinden kahve çekirdeği alınıyor. Meyvenin olgunlaşması, kırmızılaşmasından yola çıkarak anlaşılıyor. Sonrası ise malûm. Pek çoğumuz, güne başlarken ya da gün içerisinde keyif almak istediğimiz her an, kahve tüketiyoruz.
Kahve Bitkisi Nerelerde Yetişiyor?
Kahve bitkisi, ekvatoral veya bir başka deyişle tropikal iklimde yetişebiliyor. Tropik iklim, sıcak hava ve nem isteyen bu bitki, genel anlamda yağmur ormanı benzeri bir ortam arıyor ve bu iklimlerde oldukça verimli bir hâle geliyor. Kahve hakkında sunulan bilgilere göre, kahvenin anavatanı her ne kadar Etiyopya ve Yemen olarak bilinse dahi, bugün Güney Amerika kıtası kahve çekirdeği yetiştirme konusunda dünyada açık ara önde. Dünyanın en önemli kahve üreticisi olan Brezilya, yılda 3,019 milyon ton ile bu anlamda öncü ülke. Hemen ardından bir sürpriz yaratan Asya ülkesi Vietnam geliyor. Vietnam’da yıllık kahve çekirdeği üretimi 1,46 milyon ton. Bir başka Güney Amerika ülkesi Kolombiya ise yılda 745 bin ton ile en büyük kahve ihracatçısı ülkeler arasında yer alıyor.
Kahve Bitkisi Yetiştirilme Şartları
Kahve bitkisi yetiştirilme şartları açısından, doğru ısı, doğru yağış ve doğru iklim isteyen, bu sayede verimli olabilen ağaçlardır. Yetişmesi oldukça zahmetli olan bu bitkiler, çoğu zaman dik yamaçlarda dahi yetişebilmektedirler. Yetiştirmek adına uygun bir tohum elde edildikten sonra, bu tohumun ekilmesi ve ortalama 4 ilâ 5 hafta filizlenmesinin beklenilmesi gerekir. Filizlenen kahve bitkisi, daha sonra 6 ay kadar özenli bir bakım görebileceği farklı bir alana taşınır. 6 aylık iken, yeniden farklı ve büyük kahve ağaçlarının arasına alınan kahve bitkisi, burada ömrünü tamamlayacaktır. 4 ilâ 5 yaşına geldiğinde ilk meyvesini verebilen kahve ağaçları, 8 ilâ 14. yıllarında en verimli hâlini alırlar. Ortalama 25 yıl kahve verirler. Kahve ağaçları, düzenli olarak kahve meyvesi vermekte ve yılda 800-900 kg kadar kahve verebilmektedirler.
Kahve Çeşitleri – Kahve Nedir?
Kahve bitkisinin iki farklı türü vardır. Bunlardan en yaygın olanı Canephore (Robusta) cinsidir. Kahve çeşitleri arasında Canephore, daha çok yamaçlar ve düz ormanlık alanlarda yetişirken, bir diğer kahve cinsi olan Arabica ise dik yamaçlarda ve platolarda yetişir. Arabica kahve ağacının bakımı, diğer tür göz önüne alındığında oldukça zor ve zahmetlidir. Buna karşın, Arabica kahve türünün aroması daha yoğun ve daha güçlüdür. Bu nedenle de yetiştirilmeye değer olduğu düşünülmektedir ve pazar hâkimiyeti yüksektir.
Kahve Kelimesinin Anlamı Nereden Geliyor?
Kahve kelimesinin anlamı, köken olarak Etiyopya’dan geliyor. Köle ticaretinin en yaygın olduğu yıllarda, köleleri yürüterek bir noktadan farklı bir noktaya transfer eden ya da çalıştıran Avrupalı tüccarlar, onlara dinlenme molası vermekten de geri kalmamışlar. Bugün Kaffa adı verilen yerde, kahve ağaçlarının altında dinlenen ve mola yapan köleler, kahve ağacı meyvelerini çiğneyerek tükürür ve susuzluklarını giderirlermiş. Bu moladan sonra daha zinde olduklarını dillendiren köleler nedeni ile bu meyvelerin zindelik verdiğine inanılmış. Bu inanç, kahve ticaretini doğurmuş. Bu gibi ilginç bir hikâyesi olan kahve kelimesi, adını da bu bitkinin yetiştiği Kaffa bölgesinden almış bulunuyor.
Bu yazı da dikkatinizi çekebilir 🙂 Türk Kahvesi – Tarihi – Kültürdeki Yeri
