Kahve İçeceğine Yakından Bir Bakış…
Dünyadaki en popüler içeceklerden biri olan kahve ile güne başlayan müdavimlerin sayısı hiç de az değil. Farklı ülkelerde ve kültürlerde, farklı çeşit ve servis tarzlarında kendine yer bulan kahve; bu haliyle her gün dünyanın farklı noktalarında 2,25 milyar fincandan fazla tüketiliyor. Dünyanın neresinde olursak olalım bu içecek bizim için çok önemli. Yine de ne içtiğimizi ve nereden geldiğini biliyor muyuz? İşte kahveseverler için tohumdan satın almaya kadar kahvenin hikayesi.
Kahve Nedir?
Coffea cinsinden meyvelerin tohumları olan kavrulmuş kahvenin çekirdeklerinden hazırlanır. Bitki, Afrika’ya özgüdür – özellikle Etiyopya ve Sudan bölgelerine.
Demlendiğinde içecek koyu, acı ve hafif asidiktir ve kafein içeriğinden uyarıcı bir etkiye sahiptir. Yeşil kahve demlenince, hafif çiçeksi aromalı, taze tada sahip oluyor.
Damak tadına ve tercihe göre krema, süt, tereyağı, yumurta, tuz veya şeker ile servis edilir. Son zamanlarda buzlu kahveler ve hatta oda sıcaklığında kahveler de popüler hale gelmesine rağmen, genellikle sıcak servis edilir.
Kahve Çeşitleri
Kahve çekirdekleri dört ana türe ayrılır: Arabica, Robusta, Liberica ve Excelsa. Dördü arasında, Arabica kahvesi ve Robusta çekirdeği dünyada en çok kullanılan kahveler.
Arabica çekirdekleri, dünyadaki tüketimin yaklaşık % 60’ını oluşturmaktadır. Arabica çekirdeklerinin diğer çeşitlere göre daha kaliteli olduğu düşünülmektedir. Aynı zamanda daha pahalıdır. Diğer çeşitlere göre bu daha fazla asitliğe sahiptir.
Robusta çekirdekleri popülerlik ve tüketimde ikinci sıradadır. Bunlar genellikle marketlerde satılan kahve çekirdekleridir. Kahvesini evde hazırlayanlar büyük olasılıkla bu çeşidi bilmeden kullanırlar. Robusta çekirdekleri, Arabica kahvesinin iki katı kafein içerir. Bu çeşidin yetiştirilmesi Arabica’dan daha kolaydır ve Endonezya ve Afrika’da yaygın olarak yetiştirilmektedir. Daha acı olma ihtimali var, ancak yoğun tadı nedeniyle espresso yapmak için harikadır.
Liberica esas olarak Filipinler’de yetiştirildiği için bulunabilirlik açısından oldukça sınırlıdır. Kahve bitkisi, 9 metreden fazla büyüyebilen nispeten uzun bir ağaçtır. Liberica çekirdekleri meyvemsi ve çiçeksi bir aromaya sahiptir. Liberica, diğer türlerden daha büyük olan kendine özgü kahve çekirdeklerine sahiptir.
Excelsa çekirdekleri, dünyadaki coffee tüketiminin yalnızca yaklaşık % 7’sini oluşturmaktadır. Bu çeşit sadece Güneydoğu Asya’da yetişir ve Liberica çekirdeğinin bir cinsi olarak kabul edilir. Meyvemsi ve ekşi bir tada sahiptir.
Kahvenin Faydaları
Kahve bir uyarıcıdır ve Orta Çağ’da bazı Müslüman ülkelerinde kahvehanelerdeki gürültülü davranışlar nedeniyle yasaklanmıştır. Ortak bir içecek olarak getirdiği keyif yanında, kahve içmenin sağlık açısından da faydaları vardır. Yüksek düzeyde antioksidan ve diğer faydalı besinler içerir, bu da onu sağlıklı bir içecek yapar.
- Enerji seviyelerini iyileştirir: Dünyada en çok tüketilen psikoaktif madde olan kafein adlı uyarıcı içerir. Bu içeceği içtiğinizde, kafein kan dolaşımında emilir ve beyne gider. Beyne ulaştığında, inhibitör nörotransmiter adenozini bloke ederek nöronların ateşlenmesini artıran nörotransmiterler norepinefrin ve dopaminde bir artışa neden olur.
- Yağ yakmaya yardımcı olur: Kafein, çoğu yağ yakıcı takviyede bulunan aktif bir bileşendir. Ayrıca yağ yakmaya yardımcı olmak için metabolizmayı hızlandırdığına inanılıyor.
- Bir fincan coffee pantotenik asit, riboflavin, potasyum, manganez, niasin ve magnezyum içerir. Günde birkaç fincan kahve tüketen kişiler bu besinlerden önemli miktarda alırlar.
- Tip 2 diyabet riskini azaltır: Bu içeceği içmek tip 2 diyabet riskini önemli ölçüde azaltır.
- Parkinson Hastalığı riskini azaltır: Nörodejeneratif bir durum olan Parkinson hastalığına dopamin üreten nöronların ölümü neden olur. Araştırmalar, düzenli kahve tüketiminin bu rahatsızlığa yakalanma riskini düşürdüğünü göstermiştir.
- Depresyonla savaşır: 2011’de yapılan bir Harvard araştırması, günde 4 veya daha fazla fincan kayveyi içmenin depresyon riskini yaklaşık % 20 azalttığını gösterdi.
- Bazı kanser türlerinin riskini azaltabilir: Kahvenin kişiyi kolorektal ve kansere karşı koruyabileceği iddia ediliyor.
Bazı İstatistik Bilgiler
- 9. yüzyılın başlarında, Etiyopya’nın dağlık bölgelerindeki insanlar bir içecek yapmak için öğütülmüş kahve çekirdeklerini kaynatıyordu.
- Dünya çapında 50’den fazla ülke ticari olarak kahve yetiştiriyor.
- 1971’de Seattle’da açılan bir kahveci dükkanı olan Starbucks, ABD’de 6.000’den fazla satış noktasına sahiptir. Starbucks şu anda 36 ülkede mağaza işletiyor.
- Dünyada 25 milyondan fazla kahve üreticisi var.
- Koyu kavrulmuş kahve, hafif kavrulmuş kahveye göre daha az kafein içerir.
- İskandinavlar, dünyada kişi başına en yüksek kahve alımına sahiptir
- Bu içecek, gelişmekte olan ülkelerin en değerli ihracatı olarak petrolden sonra ikinci sıradadır.
- Kahvede yaklaşık 100 ila 200 mg kafein bulunurken, bir fincan çayda 70 mg’dan fazla değildir.
